Materiały niebezpieczne, nazywane z angielskiego Dangerous Goods DG, to takie, których transport „stwarza zagrożenie dla życia, zdrowia, bezpieczeństwa ludzi lub zwierząt, mienia lub środowiska”. Zaliczają się do nich oczywiście środki wybuchowe, promieniotwórcze, łatwopalne, substancje chemiczne o charakterze żrącym, trującym, substancje zakaźne, ale również magnesy, baterie czy akumulatory, kleje i wiele innych produktów. Sprawdźmy jak wyglądają zasady transportu takich materiałów.
Co to jest ADR
Zgodnie z prawem, transport wymienionych wyżej, uznawanych za niebezpieczne ładunków jest zakazany, o ile nie odbywa się na szczególnych warunkach. Reguluje je Konwencja ADR (Europejska Konwencja dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych). Ponadto, organizując transport materiałów niebezpiecznych, należy stosować się także do zasad polskiego prawodawstwa: Ustawy o Prawie Przewozowym, Ustawy o Przewozie Towarów Niebezpiecznych oraz Ustawy o Ruchu Drogowym.
Jak transportować towary niebezpieczne
Pierwszy krok to stwierdzenie, czy transportowany towar jest objęty regulacjami ADR, czyli stanowi w istocie towar niebezpieczny. Jeśli tak, należy dostosować się do zapisów ADR, uwzględniając metodę pakowania i oznaczenia, ale również dopuszczalny rodzaj pojazdu i szczegóły mającego odbyć się transportu. Niezbędne jest posiadanie zaświadczenia ADR, które wydawane jest przez urzędy marszałkowskie osobiście lub listownie.
Zgodnie z konwencją ADR, niebezpieczne materiały podzielono na 13 odrębnych klas zagrożeń (za rządowym serwisem informacyjno-usługowym dla przedsiębiorców):
- Klasa 1 – materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi.
- Klasa 2 – gazy w różnej postaci.
- Klasa 3 – materiały zapalne w stanie ciekłym.
- Klasa 4.1 – materiały zapalne stałe, samoreaktywne, polimeryzujące, odczulone stałe.
- Klasa 4.2 – materiały samozapalne i podatne na samozapalenie.
- Klasa 4.3 – materiały, które w zetknięciu z wodą wydzielają gazy palne.
- Klasa 5.1 – materiały utleniające.
- Klasa 5.2 – organiczne nadtlenki.
- Klasa 6.1 – materiały o charakterze trującym.
- Klasa 6.2 – materiały o charakterze zakaźnym.
- Klasa 7 – materiały o charakterze promieniotwórczym.
- Klasa 8 – materiały o charakterze żrącym.
- Klasa 9 – różne inne materiały oraz przedmioty niebezpieczne.
Odpowiedni rodzaj transportu w przypadku ładunków niebezpiecznych
W zależności od rodzaju ładunku, potrzebny jest określony przepisami prawa rodzaj transportu. Czasem oznacza to konieczność odpowiedniego pakowania i oznakowania, znacznie częściej niezbędna jest odpowiednia cysterna. Takie cysterny to pojazdy odporne na ogień oraz wysokie temperatury, a także działanie substancji żrących.
Obowiązek określenia sposobu przewozu ładunku spoczywa na jego nadawcy. Ponieważ usługę realizuje jednak firma transportowa, to jej obowiązkiem jest potwierdzenie słuszności wskazanej metody przewozu oraz zorganizowanie takiego rodzaju transportu, który umożliwi wykonanie usługi zgodnie z zapisami prawnymi.
Pozostałe obowiązki w transporcie ładunków niebezpiecznych
Poza powyższymi kryteriami, transport materiałów niebezpiecznych wymaga kierowcy o stosownych kompetencjach oraz właściwego oznakowania pojazdu. Znakowanie odbywa się z pomocą tablic ADR, które muszą znajdować się zarówno na przodzie, jak i z tyłu pojazdu. Kierowca musi natomiast dysponować stosowną dokumentacją, w której znajdują się pełne dane nadawcy oraz szczegółowy wykaz transportowanych materiałów, w skład którego wchodzą między innymi numery UN według powyższej klasyfikacji, opis rodzajów, ilości materiałów i wszystkie inne szczegóły, które dotyczą transportu.
